मुंबई प्रतिनिधी
छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस (CSMT) येथे वाढत्या गर्दीला पर्याय म्हणून मध्य रेल्वेने प्रवाशांसाठी अत्याधुनिक, फिरती तिकीट सेवा सुरू केली आहे. ‘मोबाईल UTS सहाय्यक’ असे नाव देण्यात आलेल्या या नव्या पायलट प्रकल्पामुळे प्रवाशांना तिकीट खिडक्यांपुढे लांबलचक रांग लावण्याची गरज उरणार नाही.
कशी काम करते ही फिरती तिकीट सेवा?
या नवीन व्यवस्थेत प्रशिक्षित कर्मचाऱ्यांना विशेष हँडहेल्ड मोबाईल उपकरणे आणि ब्लूटूथ थर्मल प्रिंटर दिले आहेत. हे कर्मचारी CSMTच्या वेटिंग रूम, कॉन्कोर्स, तिकीट रांग आणि परिसरात फिरत प्रवाशांना तिकीट जारी करतात.
प्रवाशांना तिकीटासाठी डिजिटल पेमेंट किंवा रोख – दोन्ही पर्याय उपलब्ध आहेत.
ही प्रणाली अगदी BEST बस कंडक्टर वापरत असलेल्या तंत्रासारखीच असल्याने प्रक्रिया अतिशय वेगवान आहे.
दिवाळीदरम्यान चाचणी करून मिळाला उत्तम प्रतिसाद
या महिन्याच्या सुरुवातीला औपचारिकरीत्या सुरू झालेल्या या चाचणी प्रकल्पात सध्या तीन मोबाईल UTS सहाय्यक कार्यरत आहेत. दिवाळी व छठ पूजा कालावधीत प्रचंड गर्दीत ही सेवा अनौपचारिकरीत्या वापरून पाहिली असता, ती अत्यंत यशस्वी ठरल्याचे रेल्वे अधिकाऱ्यांनी सांगितले.
दोन आठवड्यांत मोठी कामगिरी
रेल्वेच्या आकडेवारीनुसार, फक्त दोन आठवड्यांत या तीन सहाय्यकांनी
• 12,733 तिकीटे जारी केली
• 20.33 लाख रुपयांचा महसूल मिळवून दिला
CSMTवर रोज सुमारे 10 लाख तिकीटे दिली जात असल्याने ही जलद सेवा प्रवाशांना मोठा दिलासा ठरत आहे. आवश्यकतेनुसार या सहाय्यकांना तिकीट खिडक्यांच्या आतदेखील काम करण्याची परवानगी देण्यात येत आहे.
लवकरच उपनगरी रेल्वेतही हीच सोय
सध्या ही सेवा मुख्यत्वे लांब पल्ल्यांच्या गाड्यांसाठी लागू आहे. मात्र पुढील टप्प्यात ती उपनगरी अथवा लोकल गाड्यांसाठीही सुरू करता येईल, असे संकेत अधिकाऱ्यांनी दिले.
मध्य रेल्वेचे मुख्य जनसंपर्क अधिकारी स्वप्निल नीला म्हणाले,
“मोबाईल UTS सहाय्यक ही तिकीट प्रक्रिया अधिक सुलभ, जलद आणि प्रवाशांसाठी सोयीची करण्याच्या दिशेने मोठे पाऊल आहे. प्रवाशांनी या सुविधेचा अधिकाधिक लाभ घ्यावा.”
कंत्राटदार मॉडेल व खर्च
ही फिरती तिकीट सेवा एका कंत्राटदारामार्फत चालवली जाते. तिकीटाच्या अंतरानुसार त्यांना
1% ते 3% कमिशन मिळते
लहान प्रवासासाठी जास्त टक्केवारी लागू होते.
प्रत्येक मोबाईल उपकरण आणि ब्लूटूथ थर्मल प्रिंटर सेटची किंमत सुमारे 1.5 लाख रुपये आहे. एक सेट जवळपास 150 तिकीट रोल्स छापू शकतो.
इतर शहरांतही यशस्वी प्रयोग
मोबाईल UTS सेवा आधीच नवी दिल्ली, कोलकाता, बेंगळुरू आणि चेन्नई स्थानकांवर लागू आहे. आता मध्य रेल्वे ही सुविधा मुंबईतील इतर प्रमुख स्थानकांवरही सुरू करण्याची तयारी करत आहे.
