पुणे प्रतिनिधी
लग्न म्हणजे दोन जीवांचं एकत्र येणं, नव्या आयुष्याची सुरुवात. पण या सुरुवातीलाच तडा जाऊ लागलाय… आणि यामागे आहे एक ‘हातातलं यंत्र’ मोबाईल फोन. पुण्यातील कौटुंबिक न्यायालयात नवविवाहितांच्या तक्रारींमध्ये ‘मोबाईल व्यसन’ हे एक प्रमुख कारण म्हणून पुढं येत आहे.
“मोबाईलमध्ये रमणारा नवरा… आणि रडणारी पत्नी”
कोथरूडमधील एका २६ वर्षीय तरुणीने अवघ्या ८ महिन्यांच्या संसारानंतर घटस्फोटाचा अर्ज दाखल केला. “तो सतत मोबाईलवर गेम खेळत असे, जेवताना, बाहेर गेले तरी डोळे स्क्रीनवर… मला तो ऐकायचाच नाही. मी रडले तरी त्याला कळायचंच नाही,” अशी भावना तिने न्यायालयात मांडली.
केवळ हीच नव्हे, तर अनेक नवविवाहित स्त्रिया आणि पुरुष कोर्टात ‘मोबाईलमुळे वाढलेला दुरावा, संवादाचा अभाव, संशयाचे धागेदोरे’ या कारणांनी घटस्फोटासाठी अर्ज करत आहेत.
मानसशास्त्रज्ञांचे मत – ‘स्क्रीन’मध्ये हरवलेलं नातं
जोडीदार एकमेकांकडे लक्ष न देता मोबाईलमध्ये गुंतलेला असेल, तर मानसिक अंतर वाढतं, असं मानसशास्त्रज्ञ सांगतात. “नव्या नात्यात संवाद, समजूतदारपणा आणि एकमेकांची साथ महत्त्वाची असते. पण मोबाईलचा अतिरेक नात्यांना गडद सावली देतो,” असं मत तज्ज्ञ मांडतात.
सोशल मीडियाचं आणखी एक ‘धोकादायक’ रूप
इंस्टाग्रामवर दुसऱ्यांचं ‘सुखी’ आयुष्य पाहून स्वतःच्या संसारात असमाधान वाढतं. तर व्हॉट्सॲपवरील उशिराचे चॅट, अज्ञात नावे आणि इमोजींमुळे संशयाचं वातावरण निर्माण होतं. “ती कोण?”, “अशा वेळी कोणाशी बोलतोस?”, “काही लपवत तर नाही ना?” — या प्रश्नांनी अनेक नात्यांमध्ये वितुष्ट निर्माण झालंय.
कोरोनानंतर वाढला ‘स्क्रीन टाइम’, कमी झाला संवाद
लॉकडाऊननंतर मोबाईलचा वापर प्रचंड वाढला आहे. विशेषतः नवविवाहित जोडप्यांमध्ये एकमेकांशी बोलण्याऐवजी मोबाईलवर वेळ घालवण्याचं प्रमाण झपाट्याने वाढलंय. परिणामी नात्यांचा गाभा असलेला ‘वेळ आणि संवाद’ हरवत चाललाय.
समाजशास्त्रज्ञांचा इशारा – डिजिटल मर्यादा आखा!
“लग्नानंतरच्या पहिल्या काही महिन्यांमध्ये डिजिटल वापरावर बंधन आवश्यक आहे. मोबाईल बाजूला ठेवून दररोज संवाद साधणं, एकत्र जेवण, फिरायला जाणं या गोष्टी नातं मजबूत करतात,” असं समाजशास्त्रज्ञ सांगतात.
कायदे तज्ज्ञांचं स्पष्ट मत – मोबाईल, एक ‘घटस्फोटाचं’ नवं कारण”पूर्वी कौटुंबिक वादांमागे अर्थसंकट, सासरच्या जबाबदाऱ्या असायच्या. आता मात्र मोबाईल हे वादाचं मुख्य कारण बनतंय,” असं मत कौटुंबिक कायद्याचे अभ्यासक व्यक्त करतात. न्यायालयीन आकडेवारीनुसार अशा प्रकरणांमध्ये दरवर्षी वाढ होताना दिसतेय.
‘डिजिटल डिटॉक्स’ची गरज
सध्याच्या युगात मोबाईल अटळ आहे, पण तेच नात्यांमध्ये भिंत ठरू नये, यासाठी प्रत्येक नवदांपत्याने काळजीपूर्वक पावलं उचलणं गरजेचं आहे. नाहीतर ‘डिजिटल नातं’ उरतं… आणि ‘खरं नातं’ संपतं!
