मुंबई प्रतिनिधी
बिहार विधानसभेच्या निवडणुकीत भारतीय जनता पक्षाने विक्रमी घोडदौड करत ९५ जागांपर्यंत मजल मारत स्वतःचा नवा इतिहास रचला आहे. महागठबंधनचा प्रभावशाली पराभव करत एनडीएने सत्ता काबीज केली. मात्र, या विजयामागील सूत्रधार म्हणून एका मराठी नेत्याची चर्चा राजकीय वर्तुळात जोर घेत आहे.
भाजपचे राष्ट्रीय महासचिव आणि बिहारचे प्रभारी विनोद तावडे हे या घवघवीत यशामागील ‘मास्टर माइंड’ म्हणून पुढे आले आहेत. सप्टेंबर २०२२ मध्ये बिहारची जबाबदारी स्वीकारल्यानंतर काही महिन्यांतच घडलेल्या महत्त्वाच्या राजकीय उलथापालथीपासून ते २०२४ मधील महत्त्वपूर्ण पुनर्मिलापापर्यंत, तावडेंच्या रणनीतीने भाजपला निर्णायक टप्प्यांवर दिशा दिल्याचे मानले जात आहे.
नितीशकुमारांनी एनडीएची साथ सोडून ‘महागठबंधनात’ जाण्याचा निर्णय घेतल्यानंतर भाजपसमोर निर्माण झालेली अडचण तावडेंनी सूक्ष्म राजकीय हालचालींनी मात केली. लोकसभेपूर्वी नितीशकुमार यांना पुन्हा एनडीएमध्ये आणण्याचा मोठा श्रेय तावडेंच्या पाठिमागील घडामोडींना जाते, असे पक्षातील सूत्रांचे मत.
रणनीती, बळकटी आणि ‘शिफ्ट’ची डावपेचात्मक मोहीम
२०२५ च्या बिहार निवडणुकीपूर्वी तावडेंनी महाराष्ट्रातील राजकीय तंत्राचा यशस्वी वापर बिहारमध्ये केला. विरोधी पक्षातील प्रभावी नेत्यांना भाजपमध्ये आणण्याचे नियोजनबद्ध प्रयत्न, विविध समाजघटक आणि जातीय समूहातील नेतृत्वाला पक्षाशी जोडण्याची मोहिम, या सर्वांनी भाजपचा ‘सोशल कोअ‍ॅलिशन’ विस्तारला.
उमेदवार निवडीच्या प्रक्रियेतही तावडे ‘बॅकस्टेज’ सक्रिय होते. संघटनशक्ती, स्थानिक समीकरणे, आणि निवडणूक व्यवस्थापन या तिन्ही पातळ्यांवर त्यांनी मजबुती दिल्यानेच भाजप पहिल्यांदाच ९५ जागांपर्यंत पोहोचल्याचे बोलले जात आहे.
आता मोठी परीक्षा. भविष्यातील मुख्यमंत्री कोण?
विजय मिळाल्यानंतर भाजपसमोर आता नवी, आणि अधिक गुंतागुंतीची परीक्षा उभी राहणार आहे. बिहारमध्ये मुख्यमंत्रीपद कोणाच्या वाट्याला जाणार?
नितीशकुमार यांच्या नेतृत्त्वाखालीच निवडणूक लढवण्यात आली असली, तरी मुख्यमंत्रीपदाचा निर्णय निवडून आलेल्या सदस्यांवर सोपवण्यात येईल, अशी सावध भूमिका विनोद तावडेंनी मांडली आहे. त्यामुळे ‘नितीशकुमारच पुन्हा मुख्यमंत्री होतील’ हे थेट सांगण्याचे भाजप नेत्यांनी टाळले आहे.
एनडीएमधील सर्वात मोठा घटक आता भाजप असला, तरी मुख्यमंत्रीपदावर अंतिम शिक्कामोर्तब करण्यापूर्वी सखोल सल्लामसलत आणि राजकीय ताळमेळ अपेक्षित आहे.
बिहारमध्ये झालेला हा भव्य विजय भाजपसाठी निश्चितच ऐतिहासिक; परंतु नेतृत्वाची पुढील दिशा ठरवणारा ‘खरा पेपर’ आता उघडणार आहे. हीच या निवडणुकीनंतरची नवी राजकीय समीकरणे.
