मुंबई प्रतिनिधी
जुलै महिन्याच्या सुरुवातीलाच सामान्य नागरिकांवर महागाईचा नवा भार पडणार आहे. रेल्वे तिकिटांच्या दरवाढीपासून ते बँक व्यवहारांवरील शुल्कापर्यंत आणि एलपीजी सिलेंडरच्या संभाव्य दरवाढीपर्यंत अनेक मोठे बदल १ जुलैपासून लागू होत आहेत. या नव्या नियमांमुळे डिजिटल व्यवहार अधिक सुरक्षित आणि पारदर्शक होणार असले तरी त्याचा थेट फटका सामान्य माणसाच्या खिशाला बसणार आहे.
१. रेल्वे तिकिटांचे दर वाढणार; तत्काळ बुकिंगसाठी ‘आधार’ सक्तीचा
भारतीय रेल्वेने प्रवाशांसाठी भाडेवाढीचा इशारा दिला आहे. १ जुलैपासून नॉन-एसी डब्यांसाठी प्रति किमी १ पैसा आणि एसी डब्यांसाठी प्रति किमी २ पैसे भाडेवाढीचा प्रस्ताव आहे. लहान अंतरासाठी हा फरक किरकोळ असला तरी लांब पल्ल्याच्या प्रवाशांवर याचा स्पष्ट परिणाम होणार आहे.
त्याचप्रमाणे, तत्काळ तिकीट बुकिंग प्रक्रिया आणखी सुरक्षित करण्यात आली आहे. १ जुलैपासून आधार पडताळणी केलेल्या वापरकर्त्यांनाच तत्काळ तिकिटे बुक करण्याची मुभा दिली जाईल. १५ जुलैपासून ही सेवा ओटीपी आधारित पडताळणीवर अवलंबून असेल. एजंटना मात्र बुकिंग सुरू झाल्यानंतर ३० मिनिटांनीच ही सुविधा मिळणार आहे. त्यामुळे दलालगिरीला आळा बसेल आणि सामान्य प्रवाशांना अधिक संधी मिळेल.
२. ICICI बँक व्यवहार महाग; एटीएमवर मर्यादा आणि शुल्क
आयसीआयसीआय बँकेच्या ग्राहकांसाठीही मोठा झटका आहे. एटीएममधून दरमहा तीन मोफत व्यवहारांनंतर महानगरांमध्ये प्रत्येक रोख व्यवहारासाठी ₹२३ आणि इतर व्यवहारासाठी ₹८.५ शुल्क आकारले जाईल. महानगरांबाहेरील ठिकाणी पाच मोफत व्यवहारांची मर्यादा असेल. बँकिंग व्यवहार करताना आता ग्राहकांना अधिक नियोजन करावे लागणार आहे.
३. एलपीजी सिलेंडर दरात संभाव्य वाढ; घरगुती बजेट डगमगणार
प्रत्येक महिन्याच्या पहिल्या तारखेला तेल कंपन्या एलपीजी आणि विमान इंधनाच्या दरांचा आढावा घेतात. १ जुलैपासून एलपीजी सिलेंडरच्या दरात वाढ होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. सवलतीच्या किमतीबाबत कोणतीही घोषणा अद्याप झालेली नाही. त्यामुळे घरगुती महिलांना आणि सर्वसामान्य कुटुंबांना आर्थिक ताण सहन करावा लागू शकतो.
४. प्रणाली अधिक पारदर्शक आणि डिजिटल सुरक्षा बळकट होणार
वरील सर्व बदल हे डिजिटल सुरक्षा आणि पारदर्शक व्यवहाराच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहेत. मात्र त्याच वेळी हे सर्व नियम सामान्य नागरिकांच्या खिशावर ताण आणणारे आहेत. तांत्रिकदृष्ट्या सोयीचे असले तरी आर्थिकदृष्ट्या हे बदल त्रासदायक ठरू शकतात.
